•  

          ETAPY ROZWOJU MOWY DZIECKA

          Wiek dziecka

          Rozwój mowy

           

          0-1

          Jest to faza przygotowawcza w rozwoju mowy. W okresie tym pojawiają się formy wokalne, poprzedzające rozwój mowy właściwej .

           

          1-2

          Potrafi wypowiadać wszystkie samogłoski z wyjątkiem

          samogłosek nosowych ą, ę. W tym okresie doskonali się artykulacja spółgłosek: m, p, b, m., t, d, n, k, ś, ć, czasami także ź i dź, zaś pozostałe spółgłoski są zwykle zastępowane łatwiejszymi. Dziecko upraszcza na ogół grupy spółgłoskowe (np. ciocia- tota), często zdarza się także, że wypowiada jedynie pierwsze sylaby wyrazów lub same końcówki. W tym okresie powstają pierwsze wypowiedzi dwuwyrazowe,

          np. baba ała (babcia dała).

           

          2-3

           Dziecko zazwyczaj wymawia poprawnie wszystkie samogłoski oraz następujące spółgłoski: p, b, m, pi, bi, mi; f, f, w, wi, ś, ź, ć, dź, ń, ki, gi, k, g, ch, t, d, n, 1. W końcowym okresie mogą pojawić się również głoski:  s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź. W tej fazie dziecko zaczyna posługiwać się zdaniami, które na początku

          składają się z 2-3 wyrazów i stopniowo stają się coraz bardziej rozbudowane, 4-5 wyrazowe.

           

          3-7

          dziecko trzyletnie porozumiewa się prostymi zdaniami, wymawia wszystkie samogłoski i spółgłoski: p, pi, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, n, l, li, ś, ź,ć, dź, j, k, ki, g, gi, ch; dziecko czteroletnie wymawia: s, z, c, dz; dziecko pięcio-, sześcioletnie wymawia: sz, cz, ż, dż, r; dziecko siedmioletnie ma utrwaloną poprawna wymowę wszystkich głosek oraz opanowana technikę mówienia, poprawna pod względem artykulacyjnym, gramatycznym i składniowym.

           

           

           

          Prawidłowy rozwój mowy zależy od wielu czynników:

          1. Ogólnej sprawności narządów artykulacyjnych.

          2. Poziomu percepcji słuchowej, w skład której wchodzi :

          • słuch fizjologiczny;
          • słuch fonematyczny (mowny);
          • pamięć słuchowa;
          • umiejętność kojarzenia. 

          3.       Ogólnego rozwoju intelektualnego. 

          Jednak u znacznej liczby dzieci w tym okresie występują zaburzenia i opóźnienia mowy wymagające pracy korekcyjnej, logopedycznej.

           

           

          Kiedy należy udać się z dzieckiem do specjalisty:

          Z dzieckiem 2 – letnim

          • gdy wymawia tylko pojedyncze dźwięki zamiast wyrazów, zwłaszcza jeśli w okresie niemowlęcym dziecko nie gaworzyło lub gaworzenie było mało nasilone

          • gdy wymawia dźwięki w taki sposób, że jego wypowiedź jest całkowicie niezrozumiała dla osoby obcej

          Z dzieckiem 3 – letnim

          • gdy wsuwa język między zęby przy wymawianiu głosek t, d, n, 1, ś, ź, ć, dź

          Z dzieckiem 4 – letnim

          • gdy zamiast głoski f, w wymawia p, b, h np. fotel » potel lub hotel, żyrafa » żyrapa lub żyraha, wałek » bałek

          • lub zamiast k, g wymawia t, dnp. kotek » totet, mąka » mąta, góra » dóra, kogut » kodut

          • lub zamiast s, z, c, dz wymawia ś, ź, ć, dź np. samochód » śamochód, zamek » źamek, cukierek » ciukierek

          • lub zamiast r wymawiaj np. rakieta » jakieta, krowa » kjowa, drabina » djabina

          • lub zamiast c, dz wymawia s, z np. cebula » sebula, słońce » słońse, dzwonek » zwonek, pędzel » pęzel

          • gdy ubezdźwięcznia głoski dźwięczne, np. zamiast b wymawia p, zamiast w wymawia f itd. np. boli » poli, woda » fota, zegar » sekar, dzwoni » cfoni

          • gdy wsuwa język między zęby przy wymawianiu głosek (tak jak u 3 - latka) + s, z, c, dz

          Z dzieckiem 5/6 – letnim

          • gdy zamiast głosek sz, rz, cz, dż wymawia s, z, c, dz np. szafa » safa, żaba » zaba, czołg » cołg, dżem » dzem

          • lub zamiast r wymawia 1 lub ł np. ryba » lyba lub łyba, torba » tolba lub tołba

          • gdy wsuwa język między zęby przy wymawianiu głosek (tak jak u 4 - latka) + sz, rz, cz, dż

          • przestawia sylaby w obrębie wyrazu lub skraca wyrazy.

                                                                                                                        

          LITERATURA:

          Rodak H., Terapia dziecka z wadą wymowy, Warszawa 1994.      

           Styczek I., Logopedia, Warszawa 1980.

           E.M. Skorek: Oblicza wad wymowy